
لنگش در گاوهای شیری هم از نظر رفاه دام و هم از نظر بهرهوری (تلفات تولید ناشی از کاهش تولید شیر، کاهش مصرف خوراک، اختلالات تولید مثل، هزینههای درمان و هزینههای مربوط به حذف زودهنگام) فارم تاثیر بسزایی دارد. این وظیفه دامدار است که مطمئن شود حیوانات بیجهت رنج نمیبرند. تقریباً نیمی از موارد لنگش کشف نشده یا درمان نمیشوند و باعث درد غیرضروری این دامها میشوند. لنگش علاوه بر جنبه رفاهی این بیماری، پیامدهای بسیار دیگری نیز دارد. به طور خاص، درد مداوم همراه با لنگش، استرس مداوم بر گاو وارد میکند که سیستم ایمنی گاو را کاهش میدهد و منجر به افزایش بروز و شدت سایر بیماریها میشود.
یک مشکل قابل توجه در کنترل و درمان لنگش ماهیت چند عاملی این بیماری است؛ علل ممکن است فردی یا مربوط به گونه خاص باشد و ممکن است با محیط، تغذیه، یا وجود بیماریهای همزمان مرتبط باشد. نقش مهمی به عوامل عفونی عفونتهای سیستمیک و موضعی نسبت داده میشود که میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در حرکت در حیوانات شود. همچنین شایان ذکر است که فرآیند طولانی درمان، که میتواند تا چندین ماه طول بکشد، بنابراین به طور قابل توجهی بر عملکرد و تولید تأثیر میگذارد. با توجه به خسارات اقتصادی بالای ناشی از لنگش در گاوهای شیری که حتی به بیش از 40 درصد میرسد (بسته به مقیاس تولید)، به نظر میرسد نیاز به اجرای اقدامات پیشگیرانه گسترده برای کاهش بروز عفونت اندام در حیوانات وجود دارد. مهمترین اقدامات پیشگیرانه موثر برای کاهش بروز بیماریهای اندام با علائم لنگش، معاینه و اصلاح دورهای سم، کنترل تغذیه و استحمام با مواد ضدعفونی کننده است. محیط تمیز و خشک برای گاوها نیز باید در اولویت باشد.
ناهنجاری در نحوه حرکت گاوها لنگش نامیده میشود. این بیماری به صورت اختلالات حرکتی با شدتهای مختلف، از جمله حرکت نامتقارن، اختلال در ریتم، کندی راه رفتن، کاهش تحمل وزن روی سمها، و وضعیت نامناسب ظاهر میشود. لنگش شامل تمام بیماریهای اندام و سم، اعم از عفونی و غیرعفونی میشود که از طریق علائم درد به طور قابل توجهی پارامترهای رفاهی را در حیوانات کاهش میدهد و منجر به کاهش تولید شیر، تلفات تولید مثل و حتی حذف میشود.
بیماریهای سم که به عنوان لنگش توصیف میشوند، در 3 تا 5 ماه اول پس از زایمان شایعتر هستند، اگرچه علائم جزئی در ماه دوم شیردهی در 20 درصد گاوهای گله قابل مشاهده است.
لنگش در گاو میتواند در نتیجه چندین علت احتمالی ایجاد شود، از جمله:
- لامینیت – التهاب ناحیه حساس تولید کننده شاخ پا
- بیماری خط سفید – ناشی از نفوذ مواد تیز به کف در محل اتصال به دیوار به عنوان مثال سنگ، تراشه، میخ
- زخم کف پا – ناشی از توزیع وزن غیر طبیعی روی پا و ممکن است عاقبت لامینیت باشد. اغلب در گاو نر دیده می شود، همچنین یک مشکل مهم در گاوهای شیری 2 تا 4 ماه پس از زایمان است.
- درماتیت دیجیتال – یک بیماری مسری که به صورت زخم قرمز رنگی ظاهر می شود که بین پنجه ها ایجاد می شود.
- Footrot – در شرایط مرطوب و/یا غیربهداشتی نه تنها در گاوهای صنعتی بلکه در گاوهایی که در مراتع نگهداری می شوند، در طول ماه های تابستان باعث عفونت سم میشود.
هزینهها
میانگین هزینه هر گاو مبتلا به لنگش 293 یورو است. این مبلغ شامل هزینههای درمان و تلفات تولید مربوط به گاو لنگ متوسط است.
هزینههای اصلی مرتبط با مشکل لنگش عبارتند از:
- کاهش تولید شیر به دلیل کاهش مصرف خوراک و بیماری عمومی (65 درصد زیان اقتصادی)
- عدم مصرف شیر پس از درمان آنتیبیوتیکی (12%)
- کاهش باروری: گاوهای لنگ احتمال کمتری دارند تا اولین تلقیح را نگه دارند (%5)
- حذف زودرس (8%)
- نیروی کار اضافی (10%)
زیانهای اقتصادی ناشی از لنگش شامل سه پارامتر اصلی تولید می شود:
- تلفات تولید شیر در سطح متوسط حدود 40 درصد
- هزینههای ناشی از اختلالات باروری در حدود 30 درصد
- هزینههای درمان نیز حدود 30 درصد
یکی از علل زیان اقتصادی زیاد ناشی از لنگش در گاوهای شیری در این است که معمولاً چند هفته یا حتی ماهها قبل از تشخیص شروع میشود و پس از اتمام درمان چندین هفته یا حتی تا پنج ماه ادامه مییابد. درصد تفکیک هزینههای ناشی از لنگش در کشورهای منتخب در جدول زیر ارائه شده است.



تأثیر مواد مغذی بر سلامت سم در گاو
همانطور که گفته شد لنگش یک چالش مهم در مدیریت دام در دامداری است که بر رفاه حیوانات، بهرهوری و سودآوری مزرعه تأثیر منفی میگذارد. مدیریت صحیح تغذیه نقش اساسی در کاهش لنگش به ویژه در گاوهای شیری دارد. برخی از مواد معدنی، اسیدهای آمینه و ویتامین ها در فرآیند کراتینه شدن نقش دارند که رشد سالم شاخ و اتصال ساختاری پروتئین های کراتین را تضمین می کند. لامینیت یکی از مهم ترین بیماری های سم گاو است. خونریزی و زخم پا از علائم لامینیت تحت بالینی در نظر گرفته می شود. پروتئین اضافی در جیره غذایی به دلیل تشویق رشد سریع تر شاخ می تواند مشکل ساز باشد. اسیدهای آمینه سیستئین و متیونین برای ارتقای یکپارچگی ساختاری و عملکردی سم ضروری هستند. در حال حاضر، مطالعات مختلفی بر روی سلامت اندام گاوها متمرکز است تا اطلاعاتی را برای پیشگیری یا تسریع در بهبود ضایعات سم مختلف بر اساس مکملهای غذایی به دست آورد. مکملهای معدنی و ویتامین (به ویژه بیوتین) با کاهش بروز لنگش در گاوهای شیری همراه است. در زیر یک بحث مفصل با تمرکز بر مواد مغذی کلیدی، عملکرد آنها و استراتژیهای مدیریت تغذیه ارائه شده است. مواد مغذی کلیدی برای سلامت سم
اسیدهای آمینه
اسیدهایآمینه مانند سیستئین، هیستیدین و متیونین برای یکپارچگی ساختاری کراتینوسیتها، سلولهای مسئول تشکیل سم، حیاتی هستند. اسیدهای آمینه حاوی گوگرد مانند سیستئین نقش مهمی در فرآیند کراتینه شدن دارند.
– کمبود پروتئین قابل سوخت و ساز در اوایل شیردهی می تواند عملکرد کراتینوسیتها را مختل کند و منجر به ضعیف شدن سمها شود.
– این اسیدهای آمینه همچنین از رشد و نگهداری بافتهای اپیتلیال و اسکلتی حمایت میکنند که برای سلامت سم ضروری است.
مواد معدنی ضروری
مواد معدنی مانند کلسیم، مس، روی، کبالت و منگنز برای حفظ ساختار سم و سلامت کلی ضروری هستند:
– کلسیم: برای کراتینه شدن و فعالسازی آنزیمهایی مانند ترانس گلوتامیناز اپیدرمی که بافت سم را تقویت می کند حیاتی است. هیپوکلسمی میتواند منجر به تولید نابهینه کراتین شود.
– مس: اتصال عرضی رشته کراتین را تسهیل میکند و استحکام سم را افزایش می دهد. همچنین از یکپارچگی بافت همبند از طریق آنزیمهایی مانند لیزیل اکسیداز پشتیبانی میکند.
– روی: نقش کاتالیزوری، ساختاری و تنظیمی در کراتینه شدن، تاثیر بر فرآیندهایی مانند سنتز پروتئین و تمایز سلولی دارد.
– کبالت: برای سنتز ویتامین B12 ضروری است که از متابولیسم انرژی و پروتئین پشتیبانی میکند. کمبود ویتامین B12 می تواند متابولیسم پروتئین و انرژی را مختل کند و به طور بالقوه منجر به لنگش شود.
– منگنز: به طور غیرمستقیم از کراتینه شدن با کمک به رشد غضروف و استخوان حمایت میکند که برای ساختار پایدار سم بسیار مهم است.
ویتامینها
ویتامینهای A، D، E و بیوتین برای رشد و نگهداری بافتهای سالم سم ضروری هستند:
– ویتامین A: کیفیت بافت کراتینه شده و تمایز سلولی را افزایش میدهد.
– ویتامین D: به جذب کلسیم کمک میکند که برای کراتینه شدن بسیار مهم است.
– ویتامین E: از استرس اکسیداتیو در بافتهای کراتینه شده جلوگیری میکند و از یکپارچگی سم حمایت می کند.
– بیوتین: در سنتز کراتین، پروتئین اصلی در سم گاو نقش دارد. بیوتین تشکیل کراتینوسیتها را افزایش میدهد و یکپارچگی ساختاری دیواره سم را بهبود میبخشد و از ترک خوردن و سایش غیر طبیعی جلوگیری میکند. مطالعات نشان دادهاند که مکمل بیوتین میتواند استحکام سم را بهبود بخشد، نمرات لنگش را کاهش دهد و روند بهبودی سمهای آسیبدیده را تسریع کند. بیوتین نقش اساسی در ترویج رشد شاخ سم، بهبود وضعیت سم و جلوگیری از تغییر شکل سم ایفا می کند.
– دوز توصیه شده: توصیههای موجود برای مکمل بیوتین بسیار متفاوت است. اکثر مطالعات محدوده 10 تا 20 میلی گرم بیوتین در هر گاو در روز را به عنوان دوز موثر در بهبود سلامت سم پیشنهاد کردهاند. چندین مطالعه اثرات هم افزایی بیوتین را با سایر مواد مغذی ضروری مانند روی، مس و متیونین که در تشکیل کلاژن و کراتینه شدن سم نیز نقش دارند، برجسته کرده اند. مکمل ترکیبی بیوتین با این مواد معدنی بهبود وضعیت سم و کاهش بروز لنگش را نشان داده است. بهبودهای قابل مشاهده ممکن است چندین ماه طول بکشد به دلیل سرعت رشد آهسته سمها. بنابراین، مصرف طولانی مدت این مکمل توصیه میشود. در حالی که مکمل بیوتین هزینه های اضافی را به همراه دارد، کاهش بالقوه در خسارات مربوط به لنگش و هزینه های دامپزشکی ممکن است سرمایه گذاری را جبران کند.
مراجع
Singh, A., Randhawa, S.S. and Singh, R.S., 2019. The effect of biotin and zinc supplementation on dairy cow hoof health and milk quality. Veterinarski arhiv, 89(6), pp.799-820.
Bhadauria, P., Lathwal, S.S., Jadoun, Y.S. and Bhadauria, S.S., 2012. ROLE OF BIOTIN IN PREVENTION OF LAMENESS IN DAIRY CATTLE.
Queiroz, P.J.B., Assis, B.M., Silva, D.C., Noronha Filho, A.D.F., Pancotti, A., Rabelo, R.E., Borges, N.C., Vulcani, V.A.S. and Silva, L.A.F.D., 2021. Mineral composition and microstructure of the abaxial hoof wall in dairy heifers after biotin supplementation. Anatomia, Histologia, Embryologia, 50(1), pp.93-101.
Zhao, X.J., Li, Z.P., Wang, J.H., Xing, X.M., Wang, Z.Y., Wang, L. and Wang, Z.H., 2015. Effects of chelated Zn/Cu/Mn on redox status, immune responses and hoof health in lactating Holstein cows. Journal of Veterinary Science, 16(4), pp.439-446.
Chen, B.; Wang, C.; Wang, Y. M.; Liu, J. X. (2011): Effect of biotin on milk performance of dairy cattle: A meta-analysis; Veröffentlicht in: Journal of Dairy Science (94), S. 3537-3546.
Willshire, J. and Bell, N.J., 2009. An economic review of cattle lameness.
Bruijnis, M.R.N., Hogeveen, H. and Stassen, E.N., 2010. Assessing economic consequences of foot disorders in dairy cattle using a dynamic stochastic simulation model. Journal of dairy science, 93(6), pp.2419-2432.
Van Soest, F.J.S., Mourits, M.C.M., Blanco-Penedo, I., Duval, J., Fall, N., Krieger, M., Sjöstrom, K. and Hogeveen, H., 2019. Farm-specific failure costs of production disorders in European organic dairy herds. Preventive veterinary medicine, 168, pp.19-29.
Cha, E., Hertl, J.A., Bar, D. and Gröhn, Y.T., 2010. The cost of different types of lameness in dairy cows calculated by dynamic programming. Preventive veterinary medicine, 97(1), pp.1-8.
Ryan, E.G. & O’Grady, L.E. (2004) The economics of infectious and production diseases in dairy herds. Herd Health Planning published by Veterinary Ireland
Fitzgerald, T., Norton, B. W., Elliott, R., Podlich, H., & Svendsen, O. L. (2000). The influence of long-term supplementation with biotin on the prevention of lameness in pasture-fed dairy cows. *Journal of Dairy Science*, 83(2), 338-344.
Chen, B., Wang, C., Wang, Y. M., & Liu, J. X. (2011). Effect of biotin on milk performance of dairy cattle: a meta-analysis. *Journal of Dairy Science*, 94(7), 3537-3546.
Hedges, J., Blowey, R. W., Packington, A. J., O’Callaghan, C. J., & Green, L. E. (2001). A longitudinal field trial of the effect of biotin on lameness in dairy cows. *Journal of Dairy Science*, 84(9), 1969-1975.
Resco Global. (n.d.). Hoof problems in dairy cows: the influence of biotin on hoof health. Retrieved from
Langova, L., Novotna, I., Nemcova, P., Machacek, M., Havlicek, Z., Zemanova, M., & Chrast, V. (2020). Impact of Nutrients on the Hoof Health in Cattle. *Animals*, 10(10), 1824.